ಹೋಳಿಯು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸಂಭ್ರಮ, ಸಡಗರದಿಂದ ಆಚರಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ ಪ್ರಕಾರ, ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಬಾರಿ ಹೋಳಿ ಮುಹೂರ್ತವು ಮಾರ್ಚ್ 24 ರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಆರಂಭವಾಗುವುದರಿಂದ ಹೋಳಿಯನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ 25ರಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಛೋಟಿ ಹೋಳಿಯೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಹೋಲಿಕಾ ದಹನವನ್ನು ಹೋಳಿಯ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು ಮಾರ್ಚ್ 24 ರಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುವುದು. ಈ ಭಾರಿ ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬದ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತ, ಮಹತ್ವ, ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಇಲ್ಲಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ..
ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಹ್ಲಾದನು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪರಮ ಭಕ್ತನಾಗಿದ್ದನು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ತಂದೆ, ರಾಕ್ಷಸ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು ತನ್ನ ಮಗನ ಮೇಲೆ ಕೋಪಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ತನ್ನ ಶತ್ರುವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದನು. ತನ್ನ ಮಗನನ್ನೇ ಕೊಲ್ಲಲು ಮುಂದಾದ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು ತನ್ನ ಸಹೋದರಿ ಹೋಲಿಕಾಳ ಬಳಿ ನೀನು ನನ್ನ ಮಗನನ್ನು ನಿನ್ನ ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು ಅಗ್ನಿ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಸುರನ ಸಹೋದರಿ ಹೋಲಿಕಾಳು ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ ಸುಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ವರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು, ಆದರೆ ಹೋಲಿಕಾಳು ಪ್ರಹ್ಲಾದನೊಂದಿಗೆ ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ, ಸ್ವತಃ ಹೋಲಿಕಾಳೆ ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಆಹುತಿಯಾಗುತ್ತಾಳೆ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪವಾಡದಿಂದ ಪ್ರಹ್ಲಾದನಿಗೆ ಅಗ್ನಿಯಿಂದ ಕಿಂಚಿತ್ತು ತೊಂದರೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹೋಲಿಕಾ ದಹನವು ಆಚರಣೆಗೆ ಬಂದಿತು.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬ್ರಜ್‌ ಭೂಮಿಯೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಮಥುರಾ, ವೃಂದಾವನ, ಗೋವರ್ಧನ, ಗೋಕುಲ, ನಂದಗಾಂವ ಮತ್ತು ಬರ್ಸಾನಾದಲ್ಲಿ ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಹೋಳಿಯನ್ನು ಒಂದು ದಿನ ಆಚರಿಸಿದರೆ, ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಹೋಳಿಯನ್ನು ಎರಡು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೋಲಿಕಾ ದಹನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜನರು ಕೆಡುಕಿನ ಮೇಲೆ ಒಳಿತಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ದೀಪೋತ್ಸವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಹೋಲಿಕಾ ದಹನದ ಮರುದಿನ ಮುಂಜಾನೆ ಬೇಗ ಎದ್ದು, ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಹೋಳಿಯನ್ನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಬ್ಬಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾದ ಸಿಹಿ ತಿಂಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಥಂಡೈಗಳನ್ನು ಜನರು ಸಹ ಸವಿಯುತ್ತಾರೆ.
ಹೋಳಿ 2024 ದಿನಾಂಕ ಮತ್ತು ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತ:
ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನಾಂಕ ಪ್ರಾರಂಭ: 2024 ಮಾರ್ಚ್ 24 ರಂದು ಬೆಳಗ್ಗೆ 9:54 ರಿಂದ.
ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನಾಂಕ ಮುಕ್ತಾಯ: 2024 ಮಾರ್ಚ್ 25ರಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 12:29 ಕ್ಕೆ.
ಹೋಲಿಕಾ ದಹನ: 2024 ಮಾರ್ಚ್ 24 ರ ಸಂಜೆ 6:24 ರಿಂದ 8:51 ರವರೆಗೆ.
ಮಾರ್ಚ್ 25 ರಂದು ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಹೋಳಿ ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೋಲಿಕಾ ದಹನದ ಮಹತ್ವ
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಹೋಲಿಕಾ ದಹನವು ಪೌರಾಣಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಹೋಲಿಕಾ ದಹನವು ಕೆಡುಕಿನ ಮೇಲೆ ಒಳಿತಿನ ವಿಜಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಪೂಜೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು, ಸಂತೋ‍‍ಷವನ್ನು ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ದಿನ ಶಿವನನ್ನು ಮತ್ತು ಹನುಮಂತನನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗ್ನಿ ದೇವನಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೋಳಿ ಪೂಜೆ ಸಾಮಾಗ್ರಿ
ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬದ ಪೂಜೆಗೆ ಈ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು: ಒಂದು ಬಟ್ಟಲು ನೀರು, ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಬೆರಣಿಯ ಮಾಲೆ, ಕುಂಕುಮ, ಅಕ್ಷತೆ, ಧೂಪದ್ರವ್ಯ, ಹೂವುಗಳು, ಹಸಿ ಹತ್ತಿ ದಾರ, ಅರಿಶಿನ ತುಂಡುಗಳು, ಹೆಸರು ಕಾಳು, ಸಿಹಿ, ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣದ ಪುಡಿ ಮತ್ತು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ. ಅಲ್ಲದೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ತಾಜಾ ಬೆಳೆಗಳಾದ ಗೋಧಿ ಮತ್ತು ಕಾಳುಗಳನ್ನು ಪೂಜಾ ಸಾಮಗ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಹೋಲಿಕಾ ಸ್ಥಾಪನೆ
ಹೋಲಿಕಾಳನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸುವ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿ ಮತ್ತು ಗಂಗಾನದಿಯ ಪವಿತ್ರ ನೀರಿನಿಂದ ತೊಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಮರದ ಪೀಠವನ್ನು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಬೆರಣಿಗಳ ಹಾರವನ್ನು ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಹೋಲಿಕಾ ಮತ್ತು ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ರಾಶಿಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೋಲಿಕಾ ರಾಶಿಯನ್ನು ಕತ್ತಿಗಳು, ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ, ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಇತರ ಆಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೋಲಿಕಾ ದಹನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು, 4 ಬೆರಣಿಯನ್ನು ಬೆರಣಿಗಳ ಹಾರದ ಮೇಲಿಂದ ತೆಗೆದು ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೋಳಿ ಪೂಜೆ ವಿಧಾನ
- ಎಲ್ಲಾ ಪೂಜೆ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳನ್ನು ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟು, ಇದರೊಂದಿಗೆ ನೀರಿನ ಕಲಶವನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ನಂತರ ಪೂರ್ವ ಅಥವಾ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಮುಖ ಮಾಡಿ ಕುಳಿತು ಪೂಜೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬೇಕು.
- ನಂತರ ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ನೀರು, ಅಕ್ಕಿ, ಹೂವು ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಪೂಜೆಯ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ.
- ಈಗ ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಹೂ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಗಣಪತಿಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ.
- ಗಣೇಶನನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದ ನಂತರ, ಅಂಬಿಕಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ, ಹೂವಿನ ಮೇಲೆ ಕುಂಕುಮ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹಚ್ಚಿ ಮತ್ತು ಸುಗಂಧದೊಂದಿಗೆ ಅಂಬಿಕಾ ದೇವಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ.
- ಈಗ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸುವಾಗ ಭಗವಾನ್ ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ, ಹೂವಿನ ಮೇಲೆ ಕುಂಕುಮ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹಚ್ಚಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಧೂಪ – ದೀಪಗಳೊಂದಿಗೆ ನರಸಿಂಹನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ.
- ಈಗ ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ, ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದನಿಗೆ ಪರಿಮಳಯುಕ್ತ ಹೂವಿನ ಮಾಲೆ, ಕುಂಕುಮ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ.
- ಈಗ ಕೈಮುಗಿದು ಹೋಳಿ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ನಿಮ್ಮ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ವಿನಂತಿಸಿ.
- ಅಕ್ಕಿ, ಧೂಪ ದ್ರವ್ಯ, ಹೂವುಗಳು, ಹೆಸರು ಕಾಳು, ಅರಿಶಿನ ತುಂಡುಗಳು, ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಮತ್ತು ಬೆರಣಿಯನ್ನು ಹೋಲಿಕಾಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ. ಹೋಲಿಕಾಗೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕುವಾಗ ಮೂರು, ಐದು ಅಥವಾ ಏಳು ಬಾರಿ ನೂಲನ್ನು ಸುತ್ತಬೇಕು. ಇದಾದ ನಂತರ ಹೋಲಿಕಾ ರಾಶಿಯ ಮುಂದೆ ನೀರಿನ ಕಲಶದಲ್ಲಿರುವ ನೀರನ್ನು ಸುರಿಯಿರಿ.
- ಅದರ ನಂತರ ಹೋಲಿಕಾ ದಹನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರುದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ಮಾಡಿದ ಹೋಲಿಕಾ ದಹನದಿಂದ ಬೂದಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮೈಗೆ ಹಚ್ಚಿ ಸ್ನಾನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.